Ο Άγιος Δημήτριος είναι ο προστάτης άγιος της Θεσσαλονίκης , που οι κάτοικοι επικαλούνταν σε κάθε δύσκολη στιγμή, σε επιδημίες, καταστροφές και σε πολέμους.Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου, μια ελληνιστική ξυλόστεγη πεντάκλιτη βασιλική, αποτελεί το σπουδαιότερο θρησκευτικό μνημείο της Θεσσαλονίκης, ενώ σημαντική είναι και η αρχαιολογική του αξία. Η ιστορία του ναού ξεκινά μετά το 313, όταν στα ερείπια ενός ρωμαϊκού λουτρού στα οποία μαρτύρησε ο Άγιος το 303, κτίστηκε ένα μικρό προσευκτήριο, από το οποίο σύμφωνα με την παράδοση ανέβλυζε μύρο, εξ ου και το όνομα Μυροβλύτης.
Στην πορεία του χρόνου υπέστη καταστροφή από πυρκαγιά τον 7ο αιώνα, καθώς και μεγάλες καταστροφές και λεηλασίες κατά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Σαρακηνούς το 904 και από τους Νορμανδούς το 1118. Το 1185 λεηλατήθηκε πάλι από τους Νορμανδούς. Κατά τη δεύτερη λεηλασία, τα λείψανα του αγίου μεταφέρθηκαν στην Ιταλία από καλόγερους που ήθελαν να τα διασώσουν. Το 1978 τα λείψανα του Αγίου Δημητρίου επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη από το αβαείο του San Lorenzo in Campo της Ιταλίας, όπου είχαν μεταφερθεί, και τοποθετήθηκαν σε αργυρή λάρνακα όπου φυλάσσονται σήμερα.
Κάτω από ολόκληρο το ανατολικό τμήμα του ναού ανακαλύφθηκε το 1918 η Κρύπτη του Αγίου Δημητρίου, ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για το ανατολικό τμήμα του μεγάλου ρωμαϊκού λουτρού που βρισκόταν κοντά στην αγορά και το στάδιο για την εξυπηρέτηση των αθλητών.
