Η ιστορία της Μονής Ολυμπιώτισσας είναι συναρπαστική και γοητευτική συγχρόνως, επειδή απλώνεται σε όλες τις φάσεις της ελληνικής ιστορίας.
Στο λόφο όπου είναι χτισμένη, κάτω από τον μυθικό Όλυμπο, συναντούνται ιστορίες από την αρχαιότητα, το Βυζάντιο, την τουρκοκρατία και φθάνουν μέχρι την σύγχρονη εποχή του ελεύθερου ελληνικού πολιτισμού.
Η Ιερά Μονή είναι χτισμένη σε περίοπτη θέση, στο λόφο βορειοδυτικά της πόλης της Ελασσόνας, στους πρόποδες του κάτω Ολύμπου και είναι το πιο παλαιό και γνωστό μοναστήρι της Παραολύμπιας περιοχής.
Στη θέση όπου κτίστηκε η Μονή πιθανότατα υπήρχε η ακρόπολη της κλασικής πόλης Ολοσσόνος. Στο πλάτωμα που υπάρχει στα βόρεια της Μονής, ο αρχαιολόγος Αρβανιτόπουλος αναφέρει ότι βρέθηκαν νεολιθικά αγγεία και λίθινοι πελέκεις. Στον ίδιο λόφο βρέθηκαν και τμήματα οχύρωσης, πιθανόν της βυζαντινής εποχής. Κατά τις έρευνες βρέθηκαν μόνο βυζαντινά όστρακα χωρίς να εντοπιστούν ίχνη των προϊστορικών περιόδων.
Το καθολικό της έχει ιδιαίτερη καλλιτεχνική άξια, αποτελεί άριστο μνημείο, και διατηρεί αναλλοίωτα τα βασικά του στοιχεία.
Όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία ανάγουν το Καθολικό στο τέλος του 13ου αιώνα, στην πρώιμη δηλαδή παλαιολόγεια αναγέννηση όταν βασίλευε ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ ο Παλαιολόγος (1282-1328).
